تشریح طرح عظیم توسعه مسجدالحرام در گفتگو با شهردار مکه
آقای دکتر اسامه بن فضل البار، شهردار مکه معظمه، توسعه محوطه های شمالی مسجدالحرام را که در حال حاضر به دستور ملک عبدالله اجرا می گردد؛ عظیم ترین توسعه تاریخی در ساختمان مسجدالحرام توصیف نمود و در گفتگویی با الیوم گفت: مساحت توسعه جدید محوطه های شمالی مسجدالحرام، دو برابر مساحت فعلی مسجدالحرام می باشد و این توسعه جدید در راحتی زائران بیت عتیق کمک خواهد کرد.
او اشاره نمود که مکه مکرمه، شاهد تحولی متفاوت در پروژه های توسعه خواهد بود و تأکید کرد که حجم پروژه های تنظیم شده برای شهر مکه، در 5 سال آینده، تا بیش از 100 میلیارد ریال سعودی تخمین زده می شود.
وی به اهتمام و پشتیبانی ملک عبدالله برای مکه مکرمه و پیگیری های شخصی خالد فیصل، امیر منطقه مکه مکرمه در خصوص این پروژه ها و هر آنچه در آن خیر و موجب راحتی و آسایش هموطنان این سرزمین مبارک و زائران آن از حجاج و عمره گزاران است؛ اشاره نمود.
ماحصل این مصاحبه، از زبان شهردار مکه، به شرح زیر است.
عمره ماه مبارک رمضان:
به مناسبت نزدیک بودن ماه مبارک رمضان، محتوای گفتگوی یادشده را درباره فعالیت های شهرداری مکه از نظر می گذرانیم؛ چرا که آماده سازی فضا برای این موسم به پایان می رسد. از طرفی حضور عمره گزاران در عربستان، در این ماه، به اوج خود می رسد.
شهرداری نیز اقدام به اجرای برنامه های موسمی خود خواهد نمود. لذا شهرداری از ابتدای ماه رجب جاری اقدام به به کارگیری تعداد زیادی از ناظرین سعودی در مشاغل موسمی موقت برای کار کردن در شهرداری های فرعی خصوصا در شهرداری های منطقه مرکزی ( غزه و اجیاء و مسفله و معابده) می نماید.
تعدادناظرین به تدریج افزایش پیدا می کند به طوری که در نیمه شعبان تا پنجم ماه شوال به اوج خود می رسد و کارهای نظافت در طول 24 ساعت در 3 شیفت کاری تقسیم می گردد. نباید هیچ گونه نقصی در سطح نظافت خصوصا در منطقه محیط حرم وجود داشته باشد و با توجه به پروژه های در حال اجرا در خیابان های اصلی و فرعی و در مناطق مختلف از شهر مکه مکرمه از پیمان کاران خواستیم در به پایان رساندن کارهای خود سرعت ببخشند و حفاری ها و کنده کاری ها را تا قبل از ورود به ماه رمضان آسفالت نمایند.
نیروهای انسانی:
همان طور که گفته شد؛ شهرداری سیستم کارهای خود را با افراد و نیروهای انسانی موسمی موقت پشتیبانی می نماید، در خصوص کارهای نظافتی در زمان های اوج ماه مبارک رمضان تا حدود 200 کارگر اضافه خواهد شد و در مورد ناظرین موقت تعداد آن ها تا 550 ناظر خواهد رسید که به صورت موقت در شهرداری های منطقه مرکزی بدین صورت که 200 ناظر در شهرداری های اجیاء و غزه و یک صد ناظر در شهرداری مسفله و 50 ناظر در شهرداری معابده مشغول به کار خواهند شد.
طرح شامل:
تمام پروژه های توسعه ای، جزئی از طرح شامل خواهند بود و کلیه این پروژه ها که قبلاً توسط هیئت عالی توسعه منطقه مکه مکرمه تصویب شده است؛ مورد حمایت طرح شامل قرار خواهد گرفت و حتماً این نشانه تحولی بزرگ در فرهنگ مکه مکرمه خواهد بود.
توسعه عظیم:
پروژه ملک عبدالله، برای توسعه محوطه های شمالی مسجدالحرام، به عنوان عظیم ترین توسعه در تاریخ ساختمان مسجدالحرام به شمار می رود که اگر به مقدار مساحت مسجدالحرام و محوطه های دو سمت شمالی و شمال غربی نگاه کنیم؛ بیش از 300 هزار متر مربع، یعنی حدود 2 برابر مساحت فعلی مسجدالحرام خواهد بود. اضافه بر آن، ملک عبدالله دستور اجرای پروژه ای همانند آن را، برای توسعه مسعی صادر کرده است که مراحل پایانی را طی می کند.
50 هزار متر مربع:
با توجه به این که فقط یک ماه به ماه مبارک رمضان باقی است، امکان استفاده از مناطقی که مستغلات آن در محوطهای شمالی مسجدالحرام تخریب و برداشته شده است؛ وجود دارد. اقدام به آماده سازی حدود پنجاه هزار متر مربع از طرف منطقه شرقی توسعه به منظور استفاده برای نماز و همچنین اقدام به احداث تعداد 176 واحد دستشویی در سمت غربی توسعه در منطقه شبیکه برای استفاده در ماه مبارک رمضان صورت گرفته است.
100 میلیارد ریال سعودی:
پروژه های توسعه و پیشرفت در مکه مکرمه در سال های آینده افزایش پیدا کند و حجم پروژه های زمان بندی شده برای 5 سال آینده، بیش از 100 میلیارد ریال تخمین زده می شود که در آن پروژه، سامان دهی به مناطق و توسعه محورهای حمل و نقل عمومی در شهر مکه مکرمه نیز وجود دارد.
نمونه هایی از پیشرفت:
افکار و ایده هایی نزد شهرداری و برنامه ریزان آن برای تحقق آرزوها موجود است؛ تا این که شهر مکه مکرمه به عنوان شهر نمونه از لحاظ پیشرفت و نوگرایی در تمام زمینه ها باشد.
راه کمربندی:
قسمتی از پروژه راه کمربندی چهارم که راه مکه مکرمه - لیث را در جنوب به مناطق مشاعر مقدسه در شرق متصل می کند؛ آغاز گردیده است. حجم کار تقریباً به 160 میلیون ریال سعودی می رسد و این مبلغ به خاطر سلب مالکیت مستغلاتی است که در مسیر اجرای این طرح قرار دارند. این بخش از پروژه، مرحله اول کار است که قبل از موسم حج امسال، به پایان می رسد؛ ولی بخش دیگر این طرح که سعی در تثبیت آن داریم، اتوبان مکه - جده را به اتوبان مکه - لیث متصل می کند. امیدواریم که بودجه لازمه مورد تأیید و تصویب قرار گیرد تا به زودی اجرای آن شروع گردد.
مشکلات و موانع:
مشکلاتی بر سر تکمیل بقیه راه های کمر بندی که بخش هائی از آن در گذشته دور اجرا گردیده است، وجود دارد. بحمدالله پرونده پروژه راه های کمربندی در شهر مکه مکرمه پس از تأخیر طولانی به خاطر تأمین اعتبار مالی زیاد آن به اجرا بازگشت. این گونه پروژه ها نیاز به مبالغ زیادی برای تخریب و سلب مالکیت املاک و مستغلات دارد، به گونه ای که بخش های بزرگی از آن از میان مناطق و محله های مسکونی می گذرد. مضافاً بر این که در برخی جاها، باید مناطق کوهستانی را نیز شکافت. به فضل خداوند متعال، امسال تخصیصی برای ضلع غربی راه کمربندی دوم صورت گرفت و پس از تکمیل این بخش ، راه کمربندی دوم اولین راه کمربندی خواهد بود که در شهر مکه مکرمه کامل می گردد. همچنین در حال حاضر بخشی از راه کمربندی سوم که اتوبان مکه - جده را به اتوبان مکه - مدینه متصل می کند؛ توسط وزارت راه اجرا می گردد.
تا به حال بخش های زیادی که 50% راه کمربندی سوم می باشد، هنوز تکمیل نشده است. به طوری که بخشی از آن منطقه عدل و شارع الحج را به اتوبان مکه مکرمه - مدینه منوره و بخش دیگر آن، از شارع الحج ادامه پیدا می کند؛ تا منطقه کدی یا به نام مسخوطه. اما راه کمربندی دوم 70% آن اجرا و حدود 30% آن باقی مانده است که امیدواریم پروژه بخش های باقیمانده به زودی اجرا گردد. راه کمربندی دوم، تنها راه کمربندی است که در مکه مکرمه تکمیل شده است.
آنچه مربوط به راه کمربندی اول است؛ فقط 40% آن اجرا گردیده و تمایل برای تکمیل این راه وجود دارد؛ زیرا از اهمیت فراوانی برخوردار است. این راه، از مهم ترین راه های حیاتی مکه مکرمه است؛ زیرا گرداگرد مسجدالحرام را دور می زند و تکمیل آن، سهم به سزایی در آسان کردن حمل و نقل به مسجد الحرام و بالعکس خواهد داشت و امیدواریم قسمت های باقی مانده از آن، در 3 سال آینده تکمیل و اجرا شود.
راه ملک عبدالعزیز :
با توجه به این که این گفتگو پیرامون پروژه های حمل و نقل است؛ باید در مورد یکی از مهم ترین پروژه های خاص و متفاوت که شهر مکه مکرمه در مرحله آینده شاهد آن خواهد بود؛ سخن بگوییم.
درباره آغاز و انجام پروژه راه ملک عبدالعزیز (موازی شارع ام القری) ، باید گفت که خالد الفیصل، امیر منطقه مکه مکرمه آن را در 27 جمادی الثانی گذشته افتتاح نمود. مرحله اول آن که انهدام و برداشت مستغلات از دو منطقه ای که در مسیر راه پروژه بود، آغاز گردیده است و طبق آنچه وسایل ارتباط جمعی اعلام کردند، از ابتدای محرم آینده، کارهای تخریب و برداشت شروع و تکمیل خواهد شد. مرحله اول این پروژه، قبل از ماه رمضان سال 1432هـ.ق افتتاح خواهد گشت و پیش بینی می شود که کل هزینه های آن، به حدود 6 میلیارد ریال برسد.
قطار مشاعر:
کار پروژه قطار مناطق مشاعر مقدسه که عرفات و مزدلفه و منی را به هم متصل می کند، آغاز گردیده است؛ ولی در موسم حج امسال از آن استفاده نخواهد شد. پیش بینی می شود که 30% تا 50% این پروژه در حج سال آینده مورد استفاده قرار گیرد. هزینه های این پروژه قطار مشاعر، بر اساس قرارداد امضاشده توسط متعب بن عبدالعزیز، وزیر امور شهر و روستا که در همان زمان اعلام گردید؛ به 6 میلیارد و 750 میلیون ریال سعودی خواهد رسید.
دامنه های منی :
پس از گذشت یک سال از اجرای ساختمان سازی در دامنه های منی، این پروژه که به طور آزمایشی در سال گذشته انجام گردید؛ تجربه موفقی نبود. امیدواریم امسال بتوانیم اتفاقات سال گذشته را تصحیح کنیم؛ تا زمینه موفقیت مناسب برای آن فراهم گردد و یک وسیله کمکی برای فراهم نمودن مسکن مناسب برای حجاج در منی در کنار پروژه چادرها طبق دیدگاه و ضوابط و اصول شرعی هیئت علمای بزرگوار ایجاد شود.
ترافیک :
حتماً مناطقی که در جنوب حرم قرار گرفته اند که منطقه مسفله یکی از مهم ترین این مناطق است؛ به لحاظ نزدیکی آن به حرم، شاهد ترافیک و تراکم جمعیت زیادی در طول سال خواهد بود. بنا بر این از جمله مناطقی که توسعه، شامل آن خواهد شد؛ منطقه مسفله است که این منطقه، پروژه توسعه ای به نام محور جنوبی (محور ابراهیم خلیل) خواهد داشت که امیدواریم ابتدای سال آینده (1431هـ.ق) این پروژه آغاز شود.
به نقل از سایت سازمان حج